De nieuwe Vrijstaat-boerderij

Op zaterdag 10 september, tijdens Rondje Singel en Open Monumentendag, openden we voor het eerst de deuren van onze gerenoveerde boerderij. Oud en nieuw publiek kwam langs voor live muziek en verschillende creatieve workshops, of leerde alle hoeken en gaten van de boerderij kennen via een koeienspeurtocht en een expositie over de geschiedenis van de boerderij.

Els van U in de Wijk kwam op deze feestelijke dag op bezoek. Ze sprak wethouder cultuur Eva Oosters, onze workshopbegeleider Jonna en een oud-bewoner van de boerderij! Bekijk de video voor een indruk van ons openingsfeest.

Eindelijk, het is zover. Onze gerenoveerde boerderij opent haar deuren. Na bijna een jaar slopen, strippen, breken en bouwen kunnen we ons vernieuwde pand in bezit nemen. Wat een feest!

Natuurlijk ben ik tijdens de verbouwing regelmatig naar binnen geglipt om het hele proces te volgen. En iedere keer was er weer zoveel om je over te verbazen. Eerst zie je hoe het oude eruit wordt gesloopt en de boerderij als het ware in haar nakie komt te staan. De oude kleren worden uitgetrokken en daar is ze, bloot en bibberend. Hier en daar wat littekens en blauwe plekken, ietwat gerimpeld en doorleefd, want het is natuurlijk al een oudje.

Het dak werd geïsoleerd en er verscheen een zolder waar je hart sneller van gaat kloppen. Al die jaren was de bovenverdieping verboden gebied. De regen sijpelde er naar binnen, de wind guurde door de pannen en de planken hadden rotte plekken en kraakten vervaarlijk. Het was een griezelige plek, waar je alleen via een hoge, enge ladder kon komen. En nu staat daar een prachtige studio. Het dak staat als een puntmuts omhoog en door de vele dakramen kijk je rechtstreeks de hemel in.

En heb ik al verteld over de hal? Die grote entree waar je de hele hoogte van de boerderij in één oogopslag ziet en die alle studio’s aan elkaar verbindt? Aan de ene kant de box waar we muziek en theater kunnen maken. Aan de andere kant de enorme open keuken voor kookworkshops, events, meetings en het VrijSpraak Café. 

Als ik daar rondloop, met een smile van oor tot oor, kan ik niet wachten om al dit moois met jullie te delen. En dat gaan we doen!

Daphne de Bruin (artistiek directeur) 

In deze video van juni 2021 krijg je een rondleiding door de oude boerderij.

Ik zie het al helemaal voor me. De centrale hal met de trap omhoog naar de eerste verdieping. Je kunt helemaal doorkijken tot aan de punt van het dak. Kinderen van De Vrijstaat KunstAcademie zijn daarboven aan het werk in het atelier dat de halve zolder beslaat. Rechts van de entree beneden kijk je zo de grote studio in waar hard wordt gerepeteerd aan een nieuwe theatervoorstelling. En aan de linkerkant van de hal zie ik de KookKeet in volle gang. Er wordt geproefd en gebakken in de gezellige open keuken op de Deel. De geur van appeltaart en kruidige groentesoep vult de ruimte. Ik hang mijn jas op in de garderobe en zwaai naar een collega die boven op de galerij koffie staat te zetten. Het is heerlijk warm in de boerderij. Dag koude handen, lekkend dak, stoffige schuur en ijskoude vloer. Welkom in de nieuwe Vrijstaat.

Wat ik voor ogen zie is de boerderij zoals ‘ie eruit gaat zien na de verbouwing. We zijn al enige maanden bezig met de voorbereidingen. Samen met de Gemeente Utrecht en de architecten van Verlaan & Bouwstra krijgt De Vrijstaat langzaam gestalte op papier. Er zijn inspiratiesessies geweest waar kinderen, jongeren, kunstenaars en medewerkers hun dromen en wensen op tafel hebben gelegd. Een projectteam van deskundigen buigt zich met al hun kennis en enthousiasme over onze nieuwe Vrijstaat. En al deze ideeën zijn vertaald in een (voorlopig) ontwerp. Oh mensen wat wordt het mooi!

We naderen het definitieve ontwerp en we zijn er superblij mee. Onmiskenbaar De Vrijstaat maar met een nieuwe comfortabele jas. Met zoveel meer ruimte om al onze activiteiten te herbergen en om nog meer partners en initiatieven te laten landen in onze boerderij en op ons erf. Maar zover is het nog niet. Het komende jaar zal volledig in het teken staan van bouwen en verbouwen, van verhuizen en verplaatsen, van sjouwen en vertrouwen. Maar om jullie alvast net zo enthousiast te maken als ik zelf ben, hierbij een tipje van de sluier van onze nieuwe boerderij die we half 2022 kunnen openen.

Daphne de Bruin (artistiek directeur) 

Het staat in de Cultuurnota. Ik lees het echt. Dat De Vrijstaat onderdeel is van de cultuurkavel die zich rond het Berlijnplein aan het ontwikkelen is. Dat de Gemeente heeft besloten om de boerderij voor De Vrijstaat te verwerven en een bedrag reserveert om de boerderij voor ons te verbouwen. Lezen jullie dit?! Dringt het tot jullie door?! Dit is echt heel, heel groot nieuws. Misschien wel het beste nieuws dat we in de afgelopen 10 jaar hebben gekregen.

Stel je voor, we krijgen een dak dat niet meer lekt. Dat betekent niet alleen dat het dak niet meer lekt, dat betekent vooral dat we er een hele grote zolder bijkrijgen. Die zolder is net zo groot als de hele boerderij. Dat is dus ruimte voor een extra studio en twee ateliers. Op deze manier kunnen er nog meer mensen gebruik maken van onze inspirerende werkplek en kunnen we nog meer samenwerkingspartners in ons pand laten landen. Meer kinderen en jongeren kunnen meedoen aan onze kunstprogramma’s en we kunnen als wijkcultuurhuis meer initiatieven van bewoners uit Leidsche Rijn faciliteren en ondersteunen.

Stel je voor, we krijgen goede isolatie en verwarming op de deel. Dat betekent niet alleen dat we ’s winters niet meer met mutsen op en jassen aan hoeven te werken, maar dat we het hele jaar door gebruik kunnen maken van de deel. Dat we daar dan twee goed geoutilleerde ruimtes hebben zodat onze TheaterAcademie en onze KunstAcademie kunnen groeien. Dat er een vaste bar in de stal komt zodat we bij trainingen en workshops ook een boerenlunch aan kunnen bieden. En als de BSO’s meedoen aan onze KunstKeet en TheaterKeet ze daar ook hun hap en sap kunnen krijgen.

Mogelijkheden stapelen zich op; ik zie Poetry Slams en Spoken Word in onze presentatieruimte, schrijfcafés voor omwonenden in onze huiskamer, singer/songwritersessies voor jongeren in de geluidsstudio, kunstvakstudenten aan het werk op zolder en creatieve heidagen voor lokale bedrijven in onze workshopbox. Ik zie te veel om op te noemen.

De verbouwing geeft De Vrijstaat de mogelijkheid om te groeien. Om mee te groeien met ons stadsdeel, om op te groeien in een omgeving waar je leert je creatieve kracht te vergroten en als motor te gebruiken. Wat ongelofelijk fijn dat de Gemeente Utrecht het belang van De Vrijstaat ondersteunt en investeert in ons Kunst en Cultuurhuis voor Jong Utrecht!

Daphne de Bruin (artistiek directeur)